Vuurtoren van Urk

Zowel de grootste vissersvloot als de grootste visafslag van Nederland komen uit Urk. Het dorp leeft al eeuwen van de visserij en om al deze vissersboten de veilige weg terug naar huis te wijzen, staat daar de vuurtoren aan de rand van het dorp. Even verderop staat het vissersmonument met alle namen van vissers die door de eeuwen heen op zee zijn gebleven. Zoals vele dichters reeds geplagieerd hebben: ‘De zee geeft en de zee neemt’ maar dat geldt niet voor het dorp zelf want dat heeft door de eeuwen heen heel wat doorstaan.

De historie van Urk is zo uniek als de omgeving waarin het zich bevindt. Urk lag aan de rand van een zoetwatermeer dat door de Romeinen eerst ‘Lacus Flevo’ (Flevomeer) en later ‘Aelmere’ werd genoemd waarbij de laatste een verwijzing zou kunnen zijn naar de paling die hier ook al eeuwen leeft. Dit meer was, in tegenstelling tot nu, aan de noordkant afgesloten en daarmee dus volledig omringd door land. Dit verklaart dus ook waarom men het noordelijke deel van Noord-Holland, West-Friesland noemt.

Rond 1200, toen door de klimaatsverandering stijgende zeespiegel het land overstroomde en er een zee ontstond, was ‘Urck’ ineens een eiland in het midden van de ‘Zuyderzee’. Het eiland was, door zijn ligging, een prima baken voor schepen die vanuit Amsterdam naar de Noordzee wilde varen. Daarom is in 1844 deze vuurtoren gebouwd. Toen in 1932 de afsluitdijk werd opgeleverd veranderde het zuidelijk deel van de Zuiderzee in het IJsselmeer. Door de aanleg van de Noordoostpolder, kreeg Urk na eeuwen weer een verbinding met het vasteland maar deze vuurtoren heeft zijn functie behouden. Een baken en een gevoel van vertrouwen, voor hen die op reis zijn of veilig huiswaarts willen keren.

Nu zitten wij, op deze prachtige lentedag, op een bankje voor deze vuurtoren. Ik stuur mijn drone de lucht in en ik laat hem langs de kustlijn van Urk vliegen. Van de prachtige haven, langs de iconische vuurtoren, naar het strandje vlakbij de Bethelkerk. De mensen die wij ontmoeten tijdens onze wandeling door het dorp zijn vriendelijk en zij genieten, net als wij, van het prachtige weer. Urk en zijn bewoners hebben alles al meegemaakt en laten zich ook deze keer niet uit het veld slaan. ‘Urck’ bestaat al meer dan 1000 jaar en heeft wel voor hetere vuren gestaan dan dit. Ook voor mij is de vuurtoren vandaag een baken geweest waarna ik, met een gevoel van vertrouwen, veilig huiswaarts ben gekeerd.